Μελέτη ακουστικής αναβάθμισης στο νεοκλασικό κτήριο του Δημοτικού Ωδείου Βόλου

Κάντε κλικ εδώ για να κατεβάσετε αυτό το έγγραφο

Αναστάσιος Κουκούλης, Γεώργιος Καλλίρης, Ιωάννης Μουρτζόπουλος

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την εφαρμογή μεθόδων ηχομόνωσης και ηχοπροστασίας καθώς και ακουστικού σχεδιασμού για την αναβάθμιση της ακουστικής συμπεριφοράς του νεοκλασικού κτηρίου του Δημοτικού Ωδείου Βόλου. Μέσω της παρούσας μελέτης, εκτιμάται η ικανότητα στέγασης σε νεοκλασικά κτήρια, δραστηριοτήτων που βασίζονται στην ακουστική του χώρου καθώς και τις παρεμβάσεις που είναι αναγκαίες κατά την ανακατασκευή τους ή την αποκατάστασή τους για την βελτίωση της ακουστικής τους. Το κτήριο του Δημοτικού Ωδείου Βόλου είναι ένα από τα καλύτερα δείγματα νεοκλασικού κτηρίου της πόλης του Βόλου και κατασκευάστηκε το 1882 για την στέγαση της Τράπεζας Ηπειροθεσσαλίας. Έπειτα από αρκετές επισκευές και αλλαγές χρήσης το 1984 αποκαταστάθηκε στην πρότερη μορφή του από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου Βόλου για τη χρήση του ως Δημοτικό Ωδείο της Πόλης του Βόλου. Η εσωτερική του διαρρύθμιση και διακόσμηση ακολούθησε το ύφος της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής και του πρότερου χαρακτήρα του κτηρίου με ψηλοτάβανα δωμάτια με περίτεχνες ξύλινες και γύψινες διακοσμήσεις, μαρμάρινα πατώματα και σκάλες, μεγάλες ξύλινες πόρτες και μεγάλα εξωτερικά παράθυρα και μπαλκονόπορτες. Οι παρεμβάσεις της αποκατάστασης του 1984 αφορούσαν εξολοκλήρου τα δομικά και οπτικά χαρακτηριστικά του κτηρίου χωρίς να περιλαμβάνουν καθόλου την ακουστική και την ηχομόνωση. Τα βήματα που ακολουθήθηκαν για την πραγματοποίηση της παρούσας μελέτης ακουστικής αναβάθμισης ήταν τα εξής: 1. Καταγραφή των χαρακτηριστικών του χώρου (θέση, διαστάσεις, όγκος, αποστάσεις από διπλανά κτήρια, υλικά και μέθοδος κατασκευής), καθορισμός των τιμών στάθμης του περιβαλλοντικού θορύβου και αποτύπωση του κτηρίου σε αρχιτεκτονικό σχέδιο. 2. Πραγματοποίηση μετρήσεων στάθμης περιβαλλοντικού θορύβου σε επιλεγμένα σημεία του εξωτερικού και του εσωτερικού χώρου και μετρήσεις του συντελεστή ηχομείωσης των εσωτερικών χωρισμάτων. 3. Προσδιορισμός της επιθυμητής εσωτερικής ησυχίας για τη χρήση κάθε χώρου σύμφωνα με τη νομοθεσία και τις προδιαγραφές κριτηρίων θορύβου NR και με τη χρήση εξειδικευμένου λογισμικού, επιλογής των κατάλληλων συνδυασμών για πόρτες, υαλοπίνακες και σύνθεση τοιχοποιίας. 4. Εισαγωγή σε λογισμικό των τρισδιάστατων αρχιτεκτονικών σχεδίων και επιλογής των κατάλληλων υλικών για την κάλυψη των επιφανειών, έτσι ώστε οι τιμές της αντήχησης των αιθουσών να συμβαδίζουν με τις απαιτούμενες από τη βιβλιογραφία για την επιλεγμένη χρήση και τον εκάστοτε όγκο. Με τη βοήθεια του λογισμικού προσδιορίζονται οι ακουστικοί δείκτες και ελέγχονται τα φαινόμενα συντονισμού. 5. Διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων που περιλαμβάνουν επιλογή των κατάλληλων υλικών και της θέσης τοποθέτησης τους στον χώρο. Στα πλαίσια της μελέτης πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις που αφορούσαν τις δύο σημαντικές ακουστικές ιδιότητες του χώρου, την ηχομόνωση-ηχοπροστασία του και τα εσωτερικά ακουστικά χαρακτηριστικά του. Όσον αναφορά την ηχομόνωση του χώρου διαπιστώθηκε η θετική συνδρομή των μεγάλου πάχους εξωτερικών τοίχων στην απομόνωση του εξωτερικού θορύβου αλλά και η ελλιπής ηχοπροστασία που προσφέρουν τα ελαττωματικά και παλιού σχεδιασμού κουφώματα από τα παράθυρα, τις μπαλκονόπορτες και τις εξώθυρες. Στον εσωτερικό χώρο η κατάσταση της ηχομείωσης μεταξύ των αιθουσών και των κοινόχρηστων χώρων είναι εξίσου προβληματική. Παρατηρείται ανεπιθύμητη μετάδοση ήχων από χώρο σε χώρο δίνοντας την αίσθηση ότι όλες οι δραστηριότητες γίνονται στο ίδιο δωμάτιο. Οι κύριοι υπαίτιοι για τις διαρροές αυτές είναι η εσωτερική τοιχοποιία και οι απλές εσωτερικές πόρτες μεγάλων διαστάσεων. Ερευνώντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των χώρων μουσικής μελέτης και εξυπηρέτησης του κοινού, διαπιστώθηκε η προβληματική ακουστική τους με κύριο χαρακτηριστικό τους υπερβολικούς χρόνους αντήχησης λόγω της απουσίας υλικών απόσβεσης-απορρόφησης και το μεγάλο ύψος των πέντε μέτρων όλων των χώρων αλλά και της γεωμετρίας των χώρων με τις παράλληλες επιφάνειες που ευνοούν τους συντονισμούς. Ταυτόχρονα στην αίθουσα συναυλιών επικρατεί αντίθετη κατάσταση με συσσώρευση μεγάλου αριθμού υλικών, οργάνων, διακοσμητικών στοιχείων, βαριών κουρτινών και υπεράριθμων καθισμάτων κοινού για τον υπάρχον μέγεθος της αίθουσας, μειώνοντας υπερβολικά τον επιθυμητό χρόνο αντήχησης και κατ’ επέκταση τη μουσική εμπειρία στο χώρο. Χρησιμοποιώντας σύγχρονα εργαλεία λογισμικού μοντελοποιήθηκε η τωρινή κατάσταση των χώρων καθώς και οι προτεινόμενες παρεμβάσεις με συγκεκριμένες διορθωτικές ενέργειες στους προβληματικούς τομείς της ηχομόνωσης και ακουστικής των χώρων. Παράλληλα υπολογίστηκαν οι απαιτήσεις της ηχομείωσης όλων των εσωτερικών χώρων ανάλογα με τη χρήση τους και εκτιμήθηκαν οι απαραίτητες παρεμβάσεις ώστε να εξασφαλίζεται η επιθυμητή εσωτερική ησυχία. Τέλος υπολογίστηκαν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ακουστικής των χώρων και προσδιορίστηκαν οι βελτιώσεις των χαρακτηριστικών αυτών ως συνέπεια συγκεκριμένων επεμβάσεων. Βασική μέριμνα όλου του παραπάνω διορθωτικού σχεδιασμού ήταν να μην αλλοιωθεί ο νεοκλασικός χαρακτήρας του κτηρίου γεγονός που οδήγησε σε συγκεκριμένες προτάσεις και παρεμβάσεις αποτελεσματικές ακουστικά μεν αλλά μη βέλτιστες. Ιδανικά, σε περιπτώσεις ανακατασκευής κτηρίων με συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα και για ειδική χρήση όπως στην περίπτωση ενός ωδείου θα έπρεπε κατά την φάση του αρχικού σχεδιασμού τους να συμπεριληφθεί η ακουστική μελέτη για την ιδανικότερη υλοποίηση από πλευράς ακουστικής αλλά και κόστους.